Αν κάνουμε μία σύντομη ανασκόπηση της τακτικής που ακολουθεί η Ισπανία τα τελευταία 30 χρόνια θα καταλήξουμε σε ένα κοινό χαρακτηριστικό, την άψογη κυκλοφορία της μπάλας. Είτε με το περίφημο τσίκι τσίκι του Ντελ Μπόσκε, είτε με το λιγότερο φλύαρο passing game του Λουίς Ενρίκε, η ολοκληρωτική κατοχή μπάλας, σε διάφορες εκδοχές, ήταν και είναι το σημείο αναφοράς αυτής της ομάδας. Στην υπερβολική εφαρμογή της, στο μουντιάλ της Ρωσίας, η τακτική αυτή προκάλεσε την αποστροφή του κοινού, ίσως γιατί ήταν βαρετή και αντιτηλεοπτική. Οι γνώστες όμως του ποδοσφαίρου γνωρίζουν ότι η Ισπανική εκδοχή του passing game είναι η ανώτερη, τακτικά, επιλογή κυριαρχίας έναντι του αντιπάλου. Μια επιλογή που εφαρμόζει σε όλη του την καριέρα και ο ανώτερος όλων, Πεπ Γκουαρδιόλα.
Πριν μιλήσουμε για τη φετινή Ισπανία, ας αναλύσουμε αυτό το παρεξηγημένο σύστημα με απλά μαθηματικά. Όταν μία ομάδα, όπως η Ισπανία, έχει ποσοστά κατοχής 60-75%, αυτό σημαίνει ότι στατιστικά μειώνεται ο χρόνος δημιουργίας της αντίπαλης ομάδας. Μειωμένος χρόνος σημαίνει λιγότερες τελικές άρα και μικρότερη απειλή. Θα πρέπει μία ομάδα να έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα για να μπορέσει με κατοχή 20-30% να νικήσει. Επίσης, είναι αρχή του ποδοσφαίρου ότι η ομάδα που αμύνεται και κυνηγάει την μπάλα σπαταλάει περισσότερες δυνάμεις σε σχέση με αυτή που την κυκλοφορεί. Έτσι, οι επιθέσεις (οργανωμένες ή αντεπιθέσεις) «σβήνουν» συνήθως γρήγορα λόγω έλλειψης δυνάμεων.
Όσον αφορά την επίθεση, το Ισπανικό passing game ψάχνει γύρω γύρω από την οπισθοχωρημένη άμυνα να βρει την κατάλληλη τρύπα και να ανοίξει το τείχος με ομαδικό συνδυασμό και ποτέ με σέντρα. Η βασανιστική επανάληψη πάσας γύρω από τη μεγάλη περιοχή «ρίχνει» ψυχολογικά τους αμυνόμενους που κάποια στιγμή «σπάνε» και κάνουν το λάθος. Η αργή προώθηση της Ισπανίας στην επίθεση με passing game γίνεται για να ανεβαίνουν όσο το δυνατόν περισσότεροι παίκτες και να φορτώνεται η περιοχή. Περισσότεροι παίκτες μπροστά σημαίνει περισσότερες επιλογές και όχι προβλεψιμότητα στην τελική πάσα. Τελευταίο πλεονέκτημα της τακτικής αυτής είναι η συνοχή των γραμμών και οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ τους. Φανταστείτε ένα σμήνος από μέλισσες που είναι συνέχεια κοντά είτε επιτίθενται είτε αμύνονται.
Η φετινή Ισπανία δεν διαφέρει τακτικά από τις προηγούμενες διοργανώσεις. Διακρίνω, ωστόσο, ένα λιγότερο φλύαρο passing game με ουσιαστικές πάσες που δεν γίνονται μόνο για την κατοχή αλλά έχουν επιθετική διάσταση. Λιγότερες πάσες πίσω, λιγότερες πάσες περιττές. Οι παίκτες είναι αρκετά νέοι αλλά λόγω της ποδοσφαιρικής τους κουλτούρας, η κυκλοφορία της μπάλας είναι μέρος της προσωπικότητάς τους. Είναι κάτι δεδομένο. Το έχουν διδαχτεί, το έχουν εφαρμόσει, είναι μέρος της ζωής τους και βγαίνει πολύ καλά και σε αυτό το τουρνουά. Η απειρία κάποιων παικτών δεν φαίνεται σχεδόν καθόλου, ακόμα και αν χάνονται περισσότερες ευκαιρίες από όσες δικαιολογούν οι τελικές.
Περίμενα να δω το παιχνίδι με την Ιταλία για να βγάλω οριστικά συμπεράσματα. Αν σε μία ομάδα με τόση ενέργεια και καλή κυκλοφορία, η Ισπανία κατάφερε να επιβληθεί τόσο εύκολα, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ομάδα φέτος που θα της σταματήσει το passing game. Ούτε καν η Γαλλία ή η Γερμανία. Εξαρτάται αποκλειστικά από την Ισπανία το αν θα εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα κάνει γιατί σε ένα ποσοστό κατοχής 60-75% σίγουρα θα κάνει. Η κυρίαρχη του παιχνιδιού θα είναι αυτή. Αγωνιστικά είναι τόσο αυτοματοποιημένη σε αυτόν τον τύπο παιχνιδιού που ΚΑΜΙΑ ομάδα δεν μπορεί να της επιβληθεί. Μόνο με καλό ποσοστό επιτυχημένων τελικών της αντίπαλης ομάδας μπορεί να χάσει αυτή η Ισπανία, αγωνιστικά θα είναι πάντα ανώτερη και πάντα κυρίαρχη. Όσον αφορά την αμυντική της συμπεριφορά, οι ανακτήσεις της μπάλας είναι πολύ γρήγορες όχι γιατί εφαρμόζεται κάποιο εξουθενωτικό pressing αλλά γιατί οι παίκτες ξέρουν να πέφτουν πρώτοι στην μπάλα στο σωστό χρόνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το αριστερό μπακ με το μαλλί «σφουγγαρίστρα», Κουκουρέγια. Είναι το απόλυτο παράδειγμα ανάκτησης μπάλας με έξυπνο τρόπο.
Θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος πως η Πορτογαλία είναι η δεύτερη ομάδα που εφαρμόζει ανάλογη τακτική. Ναι, ανέκαθεν η Πορτογαλία είχε την καλύτερη κυκλοφορία μπάλας στην Ευρώπη μαζί με την Ισπανία. Όμως, η φετινή Πορτογαλία δεν έχει τόση φαντασία στην επίθεση με οργανωμένη άμυνα, δεν έχει τόση υπομονή και ο Ρονάλντο είναι στατικός και προβλέψιμος. Υστερεί και υπολείπεται έναντι της Ισπανίας μόνο σε αυτό το σημείο.
Ένα εύλογο ερώτημα : Μία ομάδα τόσο physical όπως η Γαλλία μπορεί να επιτρέψει το passing game της Ισπανίας; Ναι γιατί η Γαλλία περιμένει πάντα τη μπάλα και δεν την κυκλοφορεί αυτή. Σε σχέση με άλλες ομάδες, οι Γάλλοι, λόγω φυσικών προσόντων, θα είναι οι νικητές στις διεκδικήσεις αλλά μέχρι εκεί. Το passing game δεν θα μπορέσουν να το σταματήσουν ούτε αυτοί. Μόνο από ατομικά λάθη θα βγουν μπροστά με υπεραριθμία και αξιώσεις. Μόνο έτσι μπορούν να απειλήσουν την Ισπανία.
Συμπερασματικά, όταν μία ομάδα έχει αυτοματοποιηθεί τόσο πολύ σε αυτό τον τύπο παιχνιδιού, είναι δύσκολο να την απειλήσει κάποιος τακτικά. Αυτή θα έχει το μαχαίρι και το καρπούζι για να μετουσιώσει την κυριαρχία της σε αποτέλεσμα. Στο προηγούμενο EURO δεν το έπραξε παρότι ήταν πολύ καλύτερη από την turbo Ιταλία του Μαντσίνι στον ημιτελικό. Αν δεν το πράξει και φέτος έχοντας χαμηλότερης στάθμης αντιπάλους, θα είναι άξια της μοίρας της.
ΣΣ. Οι Έλληνες προπονητές θα πρέπει να διδαχθούν από την κυκλοφορία μπάλας της Ισπανίας και να αλλάξουν την έμφυτη νοοτροπία του Έλληνα ποδοσφαιριστή να περιμένει τη μπάλα. Πρέπει να δημιουργήσουν παίκτες με προσωπικότητα και αυτοπεποίθηση και όχι φοβικούς με την κατοχή μπάλας. Το σύστημα των αντεπιθέσεων είναι πλέον παρωχημένο και κρύβει κάτω από το χαλί τις αδυναμίες μίας ομάδας που δεν έχει δουλέψει την κυκλοφορία. Πλέον, ο τρόπος που κυκλοφορεί μία ομάδα την μπάλα είναι δείκτης ποιότητας του προπονητή και των μεθόδων που εφαρμόζει στην προπόνηση.
Γιώργος Νομικός Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
