Στο Ελληνικό ποδόσφαιρο, όπως και στην πολιτική, δημοσιογράφοι και φίλαθλοι λειτουργούν με κλισέ και μύθους. Αυτό οφείλεται στη μειωμένη αντίληψη που έχουν για το άθλημα και την ευαλωτότητα προς κάποιες κατεστημένες ιδέες που έχουν παγιωθεί. Στην παραπάνω παραδοχή να προσθέσουμε και την «δικτατορική» επίδραση του τελικού αποτελέσματος στην κρίση για έναν προπονητή. Δείγμα και αυτό της επιδερμικής προσέγγισης προς ένα πολυσύνθετο πράγμα όπως είναι το σύγχρονο ποδόσφαιρο.
Πήρα ως αφορμή τον Αλμέιδα γιατί συμπυκνώνει όλες τις παραπάνω παραδοχές. Κέρδισε νταμπλ, η ομάδα του παίζει ποδόσφαιρο κατοχής και επιβολής, έχει σταθερότητα, ανέδειξε παίκτες που ήταν κομπάρσοι. Άρα; Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι ο καλύτερος, είναι σύγχρονος, είναι σπουδαίος. Εδώ όμως αρχίζει η παρατήρηση και σταματάνε τα κλισέ.
Ο Αλμέιδα έχει φτιάξει ένα σύνολο που προσεγγίζει τα standards έντασης υψηλών πρωταθλημάτων. Στο Μπράιτον, στη Μασσαλία, στο Άμστερνταμ η ομάδα δεν «έκατσε» μέχρι το 60. Ακολούθησε τα τρεξίματα και τον ρυθμό, καθοριστικός παράγοντας για να διεκδικείς στην Ευρώπη κάτι καλό. Η ένταση όμως και η φυσική κατάσταση σε μια ομάδα είναι πολλές φορές ένα παραπέτασμα της τακτικής υστέρησης. Είναι μία συνθήκη που αντισταθμίζει την τακτική προσέγγιση του παιχνιδιού μια και η physical επιβολή αρκεί.
Ας μπούμε σταδιακά στην ουσία. Η ΑΕΚ κατά 80% επιβάλλεται έναντι των άλλων ομάδων με το pressing και την ανάκτηση της μπάλας σε πολύ λίγο χρόνο. Δεν επιβάλλεται με το Ισπανικό τσίκι τσκίκι ούτε με την πολύπλοκη ανάπτυξη της Σίτυ. Είναι θεμιτό; Είναι. Όμως, όταν η επανάπαυση στην υπεροχή της φυσικής κατάστασης βγαίνει στην Ευρώπη, το όλο οικοδόμημα εκτίθεται. Σε έναν αντίπαλο με αντίστοιχη φυσική κατάσταση και ένταση οι «τρύπες» στην άμυνα αποκαλύπτονται και τιμωρούνται. Στο Ελληνικό πρωτάθλημα το ρίσκο της «ανεβασμένης» άμυνας ελέγχεται γιατί τα transition των μικρότερων Ελληνικών ομάδων είναι αργά και αντιμετωπίζονται. Στην Ευρώπη, όμως, η ΑΕΚ δυσκολευόταν να ανακόψει αντεπιθέσεις από τον άξονα ή τα άκρα μένοντας με λιγότερους παίκτες στην άμυνα.
Η φυσική κατάσταση επιτρέπει σε μία ομάδα να κάνει πολλά πράγματα καλά όσο υφίσταται. Καλό pressing ψηλά, γρήγορες επιστροφές, αυτοματισμούς στην επίθεση με συνεχή κίνηση. Ένας παίκτης με αέρα στα πανιά είναι διαφορετικός από ένα παίκτη κουρασμένο. Η ταχυδυναμική του, όσο υφίσταται, μπορεί να αντισταθμίζει τις τεχνικές του αδυναμίες και να φαντάζει τοπ. Εκεί είναι και η μεγάλη παγίδα. Μία ομάδα που «σπάει» τα διαστήματα επιβολής της ΑΕΚ και διαχειρίζεται τις δυνάμεις της σωστά, έχει τύχη για κάτι πολύ καλό. Παρατηρήστε στα νεκρά από δυνάμεις διαστήματα της ΑΕΚ πόσο πιο μέτρια, ως ομάδα, παρουσιάζεται στο γήπεδο και δεν έχει να αντισταθμίσει μια τακτική προσέγγιση για τις δύσκολες ώρες. Στο Αγρίνιο παλιότερα, στο Καραϊσκάκη προχθές, οι παίκτες στο 2ο ημίχρονο ήταν σε χαμηλούς ρυθμούς και αντιμετωπίστηκαν πολύ ευκολότερα απ’ ότι στο πρώτο 20λεπτο.
Τελικά τι επίδραση έχει η καλή φυσική κατάσταση σε μια ομάδα και τι bonus δίνει σε μέτριους τακτικά προπονητές; Θα καταθέσουμε 2 παραδείγματα : Αρχικά, το παράδειγμα του ΠΑΟ το 1996. Μία ομάδα τραίνο που πήγε στους 4 της Ευρώπης και που την επόμενη χρονιά ήταν μετριότατη με τον ίδιο προπονητή και το ίδιο ρόστερ. Η διαφορά; Την πρώτη χρονιά γυμναστής ήταν ο «στιβικός» Βαμβακάς ενώ τη δεύτερη όχι. Συμπέρασμα, η φυσική κατάσταση έδωσε τακτικά πλεονεκτήματα στον προπονητή την πρώτη χρονιά (πρέσινγκ ψηλά, αλληλοκαλύψεις, γρήγορες επιστροφές κλπ) ενώ η απουσία της τον εξέθεσε το δεύτερο χρόνο. Το δεύτερο παράδειγμα αφορά την ίδια την ΑΕΚ. Πρόπερσι, μετά από μία κακή προετοιμασία του Μιλόγιεβιτς, η μέτρια φυσική κατάσταση έδειχνε πολύ «μικρούς» παίκτες που τώρα φαντάζουν επιδραστικοί (Ρότα, Χατζησαφί, Μάνταλος κλπ).
Η θεωρητική λοιπόν προσέγγιση του ποδοσφαίρου είναι πολύ δυσκολότερη απ’ ότι φαίνεται. Το φυσικό πρέπει να υπηρετεί το τακτικό και το αντίθετο σε μία υπέροχη αρμονία. Και είναι πραγματικά δυσκολότερο να διαχειριστείς μία ομάδα με χαμηλές δυνάμεις και να μην αφήσεις να φανούν εφαρμόζοντας ομαδικές τακτικές.
Είναι λοιπόν ο Αλμέιδα και ο κάθε Αλμέιδα που βασίζεται καθοριστικά στη φυσική κατάσταση καλοί προπονητές; Υπάρχει ένα ερωτηματικό. Μία ιδεαλιστική κατάσταση θα ήταν όλες οι ομάδες του κόσμου να είχαν την ίδια φυσική κατάσταση ώστε να μπορούν οι προπονητές να καταθέσουν την τακτική τους με ισόνομα δεδομένα. Επειδή όμως αυτό είναι ανέφικτο, ας βασανίσουμε την ποδοσφαιρική μας αντίληψη (οι έχοντες) πάνω στον καμβά που ξεδιπλώνουν οι ομάδες για να αξιολογούμε ποιότητες και ικανότητες. Είναι ένα όμορφο παιχνίδι προσέγγισης της σύγχρονης προπονητικής.
Γιώργος Νομικός Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
