Β΄ μέρος (το Α' μέρος εδώ)

Κυρίως οι γονείς, αλλά και όσοι λένε ότι τους ενδιαφέρουν οι ακαδημίες ποδοσφαίρου και αγαπούν τα παιδιά, δεν πρέπει απλά να το διαβάσουν, πρέπει να το μελετήσουν.

Του Πέτρου Κένερ

Πάμε. Στο καρφί και στο πέταλο. Προπονητές. Και κυρίως προπονητές νέων.

Αυτοαποκαλούμενοι προπονητές:

Πριν περάσω στους επίσημους προπονητές, πρέπει να κάνω μια αναφορά στους αυτοαποκαλούμενους προπονητές, που δυστυχώς στην χώρα μας είναι πολλοί και παντού. Η λανθασμένη αντίληψη του κόσμου ότι ο παλαιός ποδοσφαιριστής είναι «λογικό» να κάνει τον προπονητή δεν είναι μόνο άστοχη, είναι και επικίνδυνη για τα παιδιά μας. Το προανέφερα στο Α΄ μέρος, αλλά αξίζει να επαναληφθεί γιατί μιλάμε για τα παιδιά μας. Η λάθος προπόνηση δημιουργεί μυοσκελετικά προβλήματα, αλλά και προβλήματα ψυχισμού στα παιδιά.

Ένα απλό παράδειγμα: τελειώνει ο μαθητής του Λυκείου με 20, άριστα. Τον κάνουμε την άλλη μέρα καθηγητή Λυκείου; Σκεφτείτε τώρα το παράδειγμα με ποδοσφαιριστή, που δεν υπάρχει το 20, άριστα. Αν αναλάβει ΠΑΕ, τον έχουμε κάνει καθηγητή Πανεπιστημίου.

Γιατί συνεχίζεται; ΜΜΕ, δημοσιογράφοι, μάνατζερ, οικονομικά συμφέροντα μέσω διαφημίσεων και φυσικά ο «σοφός» λαός που «πεινάει» για φίρμες, έστω κι αν είναι ο αγαπημένος παίκτης της τοπικής ομάδας μιας συνοικίας ή ενός χωριού. Ίσως αυτός, ο «σοφός» λαός, να είναι και ο ηθικός αυτουργός του θέματος. Σίγουρα πάντως είναι ο πελάτης. Και, πιστέψτε με, εδώ ο πελάτης δεν γίνεται να έχει δίκιο. Για να μάθεις στα παιδιά γράμματα χρειάζεσαι καλούς, μορφωμένους και συνεχώς επιμορφωμένους δασκάλους και καθηγητές. Για να αθληθούν τα παιδιά, να μάθουν ένα άθλημα, να αποκομίσουν τα οφέλη του αθλητισμού, χρειάζεσαι καλούς, μορφωμένους και συνεχώς επιμορφωμένους προπονητές και καθηγητές με ειδικότητα στο άθλημα.

Επίσημοι προπονητές:

Δεν έχουν το ελαφρυντικό της μη εξειδίκευσης των παραγόντων. Ξέρουν όλα τα περί εκμάθησης της τεχνικής στις κρίσιμες ηλικίες. Δύο είναι οι περιπτώσεις να μην τα κάνουν. Η πρώτη, χωρίς να αναιρεί την προηγούμενη πρότασή μου, να μην τα ξέρουν καλά, ή να «διαφωνούν». Η δεύτερη, να μην το κάνουν για να μη χάσουν το μεροκάματο. Ας τις αναλύσουμε μία-μία.

Το πρώτο σκέλος της πρώτης περίπτωσης είναι σχετικά απλό. Δεν γνωρίζει καλά το αντικείμενο. Ανάμεσα σε γιατρούς και δικηγόρους βρίσκουμε μέτριους, οι προπονητές θα ήταν όλοι καλοί; Το δεύτερο σκέλος είναι πιο σύνθετο. Διαφωνεί με τις αρχές και τα δεδομένα. Έχει συνδέσει μια επιτυχημένη προσωπική εμπειρία που είχε στο παρελθόν με κάποια ομάδα και κάποιο προπονητή του, και πιστεύει ότι έχει την κρυφή συνταγή της επιτυχίας. Από αυτούς ακούς το τραγικό «δεν ξέρω τι λέτε εσείς, ή οι καθηγητές ποδοσφαίρου, αλλά εμείς έτσι πήραμε πρωτάθλημα τότε». Αυτός είναι δύσκολος αντίπαλος, γιατί πιστεύει απόλυτα ότι έχει δίκιο. Αν έχει δε, έστω και μία συγκυριακή επιτυχία ως προπονητής με αυτό τον τρόπο, τότε η επιστήμη σηκώνει τα χέρια.

Σας φαίνεται άλυτο το πρόβλημα; Έχει λυθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια σε όλες τις προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες. Η ποδοσφαιρική τους Ομοσπονδία, σε συνεργασία με τις Ενώσεις Ποδοσφαιρικών Σωματείων και τους Συνδέσμους Προπονητών Ποδοσφαίρου, έχει επιτροπές ελέγχου προπονητών στα γήπεδα. ΣΔΟΕ προπονητών δηλαδή. Όχι για φορολογικά θέματα όμως. Για να μην κάνουν κακό (λάθος προπόνηση) στα παιδιά. Ειδικά τους νέους προπονητές ακαδημιών τους ελέγχουν πολλαπλώς. Τι κάνουν, γιατί το κάνουν και πώς το κάνουν; Έχουν ημερήσιο, εβδομαδιαίο, μηνιαίο, ετήσιο πλάνο προπόνησης; Οι ποινές σε περίπτωση μη σωστής λειτουργίας είναι από σύσταση, μέχρι αφαίρεση διπλώματος του προπονητή.

Γι’ αυτό σε κάθε ακαδημία ποδοσφαίρου στο εξωτερικό υπάρχει επικεφαλής προπονητής-διευθυντής. Για να ελέγχει τους προπονητές και τα προγράμματά τους. Ειδικά οι μεγάλοι σύλλογοι, δε φοβούνται μην έρθει η επιτροπή ελέγχου της Ομοσπονδίας τους, αλλά βελτιώνονται συνεχώς και δίνουν τα φώτα τους στις επιτροπές για να κάνει καλύτερο έλεγχο στους άλλους.

Και πάλι σταματώ. Λύσεις υπάρχουν. Παρότι ζούμε σε μια περίοδο που «κατεβάζεις» όποια εφαρμογή θέλεις, ακόμα και στο κινητό σου, οι εφαρμογές στην Ελλάδα και το ποδόσφαιρο δεν εφαρμόζονται. Για να μην είμαστε άδικοι, είναι καλύτερα τώρα από λ.χ. πριν 20-30 χρόνια. Γίνονται καλύτερα τα πράγματα, θα γίνουν ακόμη καλύτερα, αλλά προχωράμε βάδην και οι άλλοι τρέχουν. Δεν είναι τυχαία η θέση που έχουμε στον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο ποδοσφαιρικό χάρτη. Δεν είναι τυχαίο ότι κινδυνεύουμε ως ελληνικό ποδόσφαιρο να «ξεχάσουμε» το Τσάμπιον Λινγκ. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος οι δεκαέξι του Τσάμπιον Λινγκ είναι από πέντε προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες.

Συνεχίζω με τη δεύτερη περίπτωση προπονητών. Να μην το κάνουν, αν και ξέρουν όλα τα περί εκμάθησης της τεχνικής στις κρίσιμες ηλικίες, για να μη χάσουν το μεροκάματο. Ένα ελαφρυντικό, που φυσικά δεν τους απαλλάσσει, είναι ότι ακόμα και στις παιδικές ομάδες κρίνονται από τις νίκες. Στις τρεις προπονήσεις, λοιπόν, που έχουν με τα παιδιά, αντί να εστιαστούν στην τεχνική κατά 80% τουλάχιστον, χάνουν πολύτιμο, μη αναπληρούμενο χρόνο για τα παιδιά, στην τακτική και τη ΦΚ (φυσική κατάσταση).

Παρατηρήστε τι απαντά ο Χουάν Σαντιστεμπάν και δεν με νοιάζει άμα ξεχάσετε όλα τα υπόλοιπα του κειμένου:

(Ο Χουάν Σαντιστεμπάν ήταν πρώην παίκτης της Ρεάλ Μαδρίτης και εν συνεχεία συντονιστής των Εθνικών ομάδων νέων της Ισπανίας. Υπό τις οδηγίες του μεγάλωσαν οι Τσάβι, Ινιέστα, Τόρες, Σέρχιο Ράμος κ.ά. Έχει οδηγήσει τις ομάδες ευθύνης του σε 6 Ευρωπαϊκούς τίτλους. Το δόγμα του είναι: «Μπάλα, μπάλα, μπάλα».

Πως γίνονται οι προπονήσεις στην Ισπανία;

«Όλα γίνονται με τη μπάλα, δηλαδή με το εξάρτημα που χρησιμοποιείται και στο κανονικό παιχνίδι. Ακόμα και η εκγύμναση, δηλαδή τα σπριντ και το τρέξιμο γίνονται με τη μπάλα στα πόδια. Αυτό ταυτόχρονα βοηθά και την τεχνική».

Σε ποια ηλικία πρέπει να αρχίζει η εξειδικευμένη προπόνηση του παίκτη;

«Όχι πριν τα 15 χρόνια του. Μέχρι τότε, πρέπει να δοκιμάζει τα πάντα, καλύπτοντας κάθε ρόλο: του αμυντικού, του μέσου, του επιθετικού, ακόμα και του τερματοφύλακα. Αργότερα, με βάση τα χαρακτηριστικά του, μπορεί να ξεκινήσει εξειδικευμένη προετοιμασία».

Διδάσκετε τακτική στα τμήματα υποδομής;

«Καθόλου! Μόνο όταν ένας νέος είναι 18 ετών μπορεί να αφομοιώσει με κριτική σκέψη όσα ακούει. Νωρίτερα απλά εκτελεί. Έτσι, έχει σημασία να επιμένουμε στα ατομικά στοιχεία, όπως η πάσα και η ντρίμπλα και όχι στην ομαδική κίνηση. Γι’ αυτά τα πράγματα υπάρχει χρόνος αργότερα».

Το μόνο που μπορώ να τονίσω μετά από αυτά τα λίγα, αλλά σαφέστατα λόγια του Χουάν Σαντιστεμπάν, είναι ότι δεν τα λέει ένας άνθρωπος που οι ομάδες του έχαναν, αλλά έβγαζε ποδοσφαιριστές. Οι ομάδες του νίκαγαν με αυτό τον τρόπο. Οι παίκτες που βγήκαν από αυτές τις ομάδες διαθέτουν άψογη τεχνική κατάρτιση, που είναι η βάση σε μια τεραστίας σημασίας για το ποδόσφαιρο κατάστασης –δεν γίνεται να την αναλύσουμε την παρούσα στιγμή ούτε με λίγα λόγια– της Ψυχολογικής Κατάστασης. Το ποδόσφαιρο έχει τέσσερεις παραμέτρους: Τεχνική, Τακτική, Φυσική Κατάσταση, Ψυχολογική Κατάσταση. Για ένα πρωτάθλημα χρειάζεται 25% η κάθε μία. Για έναν αγώνα το 50% είναι η ΨΚ και τα άλλα το άλλο 50. Τον παίκτη που λ.χ. δεν έχει τεχνική στο αριστερό του πόδι, δεν μπορεί κανείς προπονητής και κανείς ψυχολόγος να τον «πείσει» ότι έχει.

Γι αυτό… πρόταση, παράκληση, υποχρέωση: Μάθετε Τεχνική στα παιδιά.

Ναι στη νίκη σαν κίνητρο, όχι σαν αυτοσκοπό.

Προπόνηση δίχως μπάλα ίσον χαμένος χρόνος.

Πέτρος Κένερ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

*Ο μόνος τρόπος να μειωθούν οι ξένοι παίκτες στο ελληνικό ποδόσφαιρο, παρόλα τα οφέλη κάποιων από τις «εισαγωγές», είναι να δουλέψουμε σοβαρά και επαγγελματικά τα δικά μας παιδιά. Ταλέντα έχουμε πάρα πολλά. Ολοκληρωμένους παίκτες έχουμε λίγους.

*Τα στοιχεία από τη συνέντευξη του Χουάν Σαντιστεμπά, τα πήρα από πρόσφατο άρθρο του Τάκη Κεφάλα.

ΜΕΡΟΣ Α': Η «μόνιμη κρίση» των Ελλήνων ποδοσφαιριστών: Ακαδημίες ποδοσφαίρου. του Πέτρου Κένερ